Тарихы тереңде жатқан «Бестемше» ұлттық ойыны қайта жаңғырды

Бүгінде ата-бабаларымыздан қалған тарихи-мәдени мұралардың түрлері сан алуан. Олардың қай-қайсына қарасақ та адамға, оның игілігіне қызмет етуге бағытталғанын байқауға болады. Осындай аса құнды мәдени мұраның бірі – ұлт ойындары. Себебі бағзы замандағы қазақ халқы ойындарға тек балаларды алдандыру ойнату әдісі деп қарамай, жас ерекшеліктеріне сай, олардың көзқарастарын, мінез-құлықтарын қалыптастыру құралы деп те ерекше бағалаған. Қазіргі таңда елімізде тәрбиелік мәні зор ұлттық ойындарды қайта жандандырып, оны оқу және тәрбие үрдісінде пайдалану бойынша белсенді жұмыстар жүргізілуде. Әсіресе, бұл бағытта тікелей балалармен жұмыс істеп, олардың білімі мен тәрбиесінің қалыптасуына атсалысатын мектеп және мектепке дейінгі мекемелер белсенділік танытуда. Соның бірі – Райымбек ауылдық округіне қарасты Қырғауылды ауылында орналасқан «Ақ көгершін» балабақшасы. Өткен аптаның жұмасы күні аталған мекемеде «Алаңдағы Бестемше» ұлттық ойындарынан мектепке дейінгі білім беру ұйымдарының педагогтері арасында облыстық турнир өтті.
Айта кетейік, бестемше – тоғызқұмалақ ойынын үйренудің алғашқы сатысы. Яғни ереже жағынан жеңілдеу болғандықтан, жеткіншек балаларға арналған. Аты айтып тұрғандай, 5 ұяшықтан, әр ұяшықта 5 құмалақтан, барлығы 50 болады. Жеңу үшін 26 құмалақ жинау немесе жүріске ұту қажет деп есептеледі. Ал тоғызқұмалақ ойынында барлығы 162 құмалақ, 9 ұяшықтан әр отауда 9-дан болады. Жеңіске жету үшін 82 құмалақ жинау немесе жүріске ұту қажет деп есептеледі. Құмалақ санынан бөлек бұл ойындардың бір ерекшелігі бестемше ойынында тұздық ашылмайды. Осындай күрделі тұстары арқылы кішкентай балалар үшін тоғызқұмалақ ойыны қиын көрінуі мүмкін. Сол үшін осы жеңілдетілген бестемше ойыны пайда болды. Төрт мыңжылдық тарихы бар бұл ойынды ойнау 4 және 12 жас аралығын қамтиды.
Алматы облысы дене шынықтыру және спорт басқармасының ұйымдастыруымен болған жарысқа Қонаев қаласы және Іле, Талғар, Еңбекшіқазақ секілді жеті ауданның балабақша тәрбиешілерінен құралған сегіз команда бақ сынасты.
Шараның шымылдығын Алматы облысы білім басқармасының дене тәрбиесі, спорт, алғашқы әскери дайындығы және қосымша білім берудің ғылыми-тәжірибелік орталығының оқу-әдістемелік бөлімінің жетекшісі Рақымжан Төлебайұлы ашып, жиналған қатысушыларды алдымен көктем айының ең маңызды мерекесі әз Наурызбен құттықтап, жас ұрпақты тәрбиелеуге ат салысып, ұлттық ойынды жаңғыртуға қолдау білдіріп қатысып жатқан тәрбиешілерге алғыс білдіріп, сәттілік тіледі.
Жалпы турнирдің облыстық кезеңі өте тартысты өтті. Сайысушылардың логикалық ойлауы, тапқырлығы мен шыдамдылығы ерекше байқалды. Әр партия сайын тартыс күшейіп, қарсыластардың шеберлігі сыналды.
Қызықты өткен сайыс нәтижесінде Балқаш ауданының тәрбиешілері оза шауып, жүлделі I орынды иеленді. Ал ІІ орынды Еңбекшіқазақ ауданы жеңіп алса, Қарасай ауданының тәрбиешілері ІІІ орынға ие болды.
Шара соңында жеңімпаздар мен жүлдегерлер арнайы диплом, кубок, медальдармен марапатталды. Сондай-ақ турнирді ұйымдастыруға, оның жоғары деңгейде өтуіне үлестерін қосқан балабақшалардың меңгерушілері Алматы облысы білім басқармасының дене тәрбиесі, спорт, алғашқы әскери дайындығы және қосымша білім берудің ғылыми-тәжірибелік орталығының директоры К.Берикболов атынан Алғыс хатпен марапатталды.
«Ақ көгершін» балабақшасы меңгерушісінің міндетін атқарушы Айгүл Садырованың мәліметіне сүйенсек, қатысқан команда мүшелері арасынан іріктеу жүргізіліп, таяуда Түркістан қаласында өтетін республикалық турнирде Алматы облысы атынан бақ сынайтын команда құрылды. Олардың қатарында біздің ауданның тәрбиешілері де бар. Олар – Шынар Базарбаева, Айгүл Оразбекова және Алия Бактыбек.

Ақтоты МЫРЗАБЕКҚЫЗЫ.